K O N J U N K T I V  I

Konjunktiv Präsens (czas teraźniejszy) – używa się go w hasłach, życzeniach możliwych do spełnienia; w przepisach kucharskich, receptach, instrukcjach obsługi, zadaniach matematycznych (na początku zdania występuje zazwyczaj man); w zdaniach porównawczych nierzeczywistych.

Tworzenie

Podstawą do tworzenia jest pierwsza osoba liczby pojedynczej czasu teraźniejszego – bez względu na rodzaj czasownika.

 Pierwsza osoba l.poj. czasu teraźniejszego jest zarazem trybem oznajmującym jak i przypuszczającym: ich gebe – daję, dałbym (dałabym).

 Brzmienie pierwszej osoby liczby pojedynczej musi powtórzyć się bez jakichkolwiek zmian we wszystkich pozostałych osobach.

 Pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej brzmi tak samo.

 Do drugiej osoby liczby pojedynczej należy dodać końcówkę –st.

 Do pierwszej i trzeciej osoby liczby mnogiej należy dodać końcówkę –n (nie ma tu różnicy pomiędzy trybem przypuszczającym a oznajmującym).

 Do drugiej osoby liczby mnogiej należy dodać końcówkę –t.

UWAGA. Czasownik „sein” odbiega wyraźnie od ogólnej zasady dotyczącej trybu przypuszczającego. Jego odmiana pokazana jest w tabelce.

Przykłady:

	machen	geben	können	haben	werden	sein
ich du er sie es wir ihr sie	mache machest   mache   machen machet machen	gebe gebest    gebe   geben gebet geben	könne könnest   könne   können könnet können	habe habest   habe   haben habet haben	werde werdest   werde   werden werdet werden	sei sei(e)st   sei   seien seiet seien

 

 

Przykłady stosowania trybu przypuszczającego czasu teraźniejszego:

 

hasłach, życzeniach możliwych do spełnienia

 

- Es lebe der Frieden! (Niech żyje pokój!)

 

- Seien Sie bitte so freundlich! (Niech pan będzie tak uprzejmy).

w przepisach kucharskich, receptach, instrukcjach obsługi, zadaniach matematycznych (na począku występuje man)

 

- Man nehme diese Arznei zweimal täglich ein. (To lekarstwo należy zażyć dwa razy dziennie)

 

- Man nehme Mehl, Butter, ..... (Należy wziąć mąkę, masło, .... ) itp.

 

- Gegeben sei das spitzwinklige Dreieck ABC. (Dany jest trójkąt ostrokątny ABC.)

 

w zdaniach porównawczych nierzeczywistych

 

- Der Ausländer spricht so, als ob. Er ein Berliner sei. (Obcokrajowiec mówi tak, jak gdyby był mieszkańcem Berlina.)

 

Konjunktiv Perfekt

Tworzenie.

 

Odmieniony w trybie przypuszczającym „Präsen“ czasownik posiłkowy „haben” lub „sein” oraz imiesłów czasy przeszłego „Partizip Perfekt“.

 

ich habe gefragt ich sei gefahren

 

du habest gefragt du sei(e)st gefahren

 

er er

 

sie habe gefragt sie sei gefahren

 

es es

 

wir haben gefragt wir seien gefahren

 

ihr habet gefragt ihr seiet gefahren

 

sie haben gefragt sie seien gefahren

 

Konjunktiv Futur.

Tworzenie.

Odmieniony w trybie przypuszczającym Präsens czsownik posiłkowy „werden” oraz bezokolicznik.

 

ich werde kommen wir werden kommen

 

du werdest kommen ihr werdet kommen

 

er sie werden kommen

 

sie werde kommen

 

es

 

Konjunktiv I to tryby przypuszczające czysto teoretyczne, gdyż w praktycznym użyciu są one zastępowane trybami przypuszczającymi Konjunktiv II i Konditional głównie ze względu na pokrywanie się form trybu oznajmującego z formami trybu przypuszczającego Konjunktiv I. Nie dotyczy to jednak 3 osoby liczby pojedynczej (najważniejszej ze względu na częstotliwość używania) – której forma zawsze różni się od 3 osoby liczby pojedynczej trybu oznajmującego oraz niekiedy 1 osoby liczby pojedynczej (ich könne, dürfe, sei itp.). W pozostałych osobach liczby pojedynczej i mnogiej są stosowane formy zamienne, „zapożyczone” z trybu Konjunktiv II.