Wybierz język witryny

Nauka niemiecki

Aneks leksykalno morfologiczny

Opublikowano w Słownictwo

 

Wybrane zwroty przyimkowe

 

am 2. März 1999 – drugiego marca 1999 roku

am Abend – wieczorem

am Apparat – przy telefonie, przy aparacie

am Bahnhof – na dworcu kolejowym, obok dworca kolejowego

am  Ende – na końcu, pod koniec

am Fenster – przy oknie, obok okna, na oknie (firanka)

am Herzen – na sercu (coś komuś leży)

am Kiosk – w kiosku (Niemcy kupują gazety „przy kiosku“), obok kiosku

am Meer – nad morzem

am Morgen – nad ranem, rano

am Nachmittag – po południu

am Platz – na miejscu

am See – nad jeziorem

am zweiten Tag – na drugi dzień, w drugim dniu

an Bord – na pokładzie

an den See – nad jezioro

an der Grenze – na granicy

an der Haltestelle – na przystanku

an der Reihe – po kolei

an der See – nad morzem

an der Universität – na uniwersytecie

an der Wand – na ścianie

an der Weichsel – nad Wisłą

an die See – nad morze

ans Meer – nad morze

auf Deutsch – po niemiecku

auf diese Art und Weise – w ten sposób

auf diesem Gebiet – na tym obszarze / terenie ; w tej dziedzinie

auf jeden Fall – w każdym razie

auf Zimmer 5 – do pokoju numer 5 (dotyczy przeważnie pokoju hotelowego, np. Bringen Sie das Frühstück auf Zimmer 5!)

außer Betrieb – nieczynny

aus Versehen – przez nieuwagę, niedopatrzenie

bei Berlin – pod Berlinem

bei der Diskussion – w czasie dyskusji

beim Abendessen – w czasie kolacji, przy kolacji

beim Fernsehen – w czasie oglądania telewizji, przy oglądaniu telewizji

beim Skifahren – w czasie jazdy na nartach

das Buch von hier – książka stąd (ta która tu była / leżała / powinna być)

den Tag über – przez dzień, w ciągu dnia

durch Fleiß – poprzez pilność (swój wysiłek)

für 20 Zloty – za 20 złotych

für das Buch – na książkę (np. pieniądze)

für das Konzert – na koncert (np. pieniądze)

für den Frieden – za pokojem / o pokój, (np. opowiadać się za pokojem, walczyć o pokój)

für einen Tag – na jeden dzień

für heute – na dzisiaj

für zwei Personen – dla dwóch osób

gegen 12 – około 12 (godziny)

gegen Abend – pod wieczór

gegen die Mode – wbrew modzie, niemodny

Geld für ... – pieniądze na ...

im Allgemeinen – ogólnie rzecz biorąc

im Ausland – za granicą

im Bett – w łóżku

im ersten Stock – na pierwszym piętrze

im Frieden – w pokoju (bez wojny)

im Süden – na południu

im Urlaub – na urlopie

im Winter – w zimie

in 2 Tagen – za 2 dni

in den Ferien – na feriach / wakacjach

in der BRD – w RFN

in der Gartenstraße –  na ulicy Ogrodowej

in der Stunde – w ciągu godziny

in die Ferien – na ferie / wakacje (np. jechać)

in dieser Beziehung – pod tym względem

in einer Woche – za tydzień / w ciągu (jednego) tygodnia

in jeder Beziehung – pod każdym względem

ins Ausland – za granicę

ins Bett – do łóżka

ins Café – do kawiarni

in Urlaub – na orlop (np. jechać)

Lehrer für Deutsch – nauczyciel języka niemieckiego (Deutschlehrer)

Ministerium für Außenhandel – Ministerstwo Handlu Zagranicznego (Außenministerium)

mit dem Auto – samochodem (np. jechać)

mit dem Löffel – łyżką (np. jeść)

Modell von 1942 – model z roku 1942

nach Berlin – do Berlina

nach der Mode – zgodnie z modą / modnie

nach einem Jahr – po roku

nach Hause – do domu

nach links – w lewo (wystarczy też samo “links”)

nach meiner Meinung – moim zdaniem (meiner Meinung nach)

ohne Spaß – bez przyjemności / radości

seit langem – od dawna

über 100 Zloty – ponad 100 złotych

über die Straße – przez ulicę (przejść) / na wynos (piwo)

über eine Woche – ponad (jeden) tydzień

unter anderem – między innymi

unter uns – wśród nas

unter vier Augen – w cztery oczy

vom Reisebüro – od biura podróży (np. dostać coś) / z biura podróży (wracać, iść, przychodzić)

von Beruf – z zawodu

von da – od tego miejsca / punktu

von da an – od tej chwili / tego momentu

vor Angst – ze strachu

vor Hunger – z głodu

Was verstehst du darunter? – Co  przez to rozumiesz?

Zeit zum Spielen – czas na zabawę / do zabawy / na grę / do gry

Zeit zum Üben – czas na ćwiczenie / do ćwiczenia

zu 40 Zloty – za 40 złotych

zu Besuch – z wizytą

zu Bett – do łóżka (spać)

zu Ende – skończyć się (Die Deutschstunde ist zu Ende.)

zu Fuß – na nogach

zu Gast – w gości

zu Hause – w domu

zum Abendessen – na kolację (np. iść / zaprosić kogoś)

zum Bahnhof – do dworca kolejowego / na dworzec kolejowy

zum Beispiel – na przykład

zum ersten Mal – po raz pierwszy

zum Mittagessen – na obiad

zum Namenstag – na imieniny

zur Arbeit – do pracy

zur Schule – do szkoły

zur Zeit – w chwili obecnej / teraz

zu Weihnachten – na Boże Narodzenie

 

Wybrane czasowniki, przymiotniki i rzeczowniki o odmiennej rekcji niż w języku polskim

 

adressieren an Akk. – adresować do

ähnlich Dat. – podobny do

anfangen mit Dat. – zaczynać coś

Angst vor Dat. – strach przed

anrufen Akk. – zadzwonić / zatelefonować

arbeiten an Dat. – pracować nad czymś

ärgerlich über Akk. – zdenerwowany czymś

ärgern (sich) über Akk. – denerwować się czymś

arm an Dat. – ubogi w coś (np. w witaminy)

Aufregung über Akk. – zdenerwowanie / podekscytowanie czymś

Bedarf an Dat. – zapotrzebowanie na coś

beginnen mit Dat. – zaczynać coś

bekannt für Akk. – znany z czegoś

charakteristisch für Akk. – charakterystyczny dla

denken an Akk. – myśleć o

diskutieren über Akk. – dyskutować o

eine Menge von Dat. – ilość (eine Menge von 2 Tonnen)

einverstanden sein mit Dat. –  zgadzać się z

Entscheidung für Akk.  – decyzja za

erfreut über Akk. – ucieszony czymś / rad z czegoś

Erlaubnis zu Dat., für Akk. –  pozwolenie na

fragen nach Dat. – pytać o

Freude über Akk. – radość z

froh über Akk. – wesoły z czegoś  / ucieszony czymś

gebrauchen Akk. – używać czegoś / użytkować coś

Gebrauch von Dat. – użytek z czegoś

geeignet für Akk. –  przystosowany do / zdatny do

gehören Dat. – należeć do (stosunek własności)

Glaube an Akk. – wiara w

glauben an Akk. – wierzyć w

Gruß an Akk. – pozdrowienia dla

heiraten Akk. – wyjść za kogoś za mąż / ożenić się

hoffen auf Akk. – mieć nadzieję na 

im Auftrag von Dat. –  na czyjeś zlecenie (im Auftrag von unserem Leiter)

in Beteiligung von Dat. – przy udziale

in Höhe von – w wysokości

Interesse für Akk. – zainteresowanie czymś

interessiert an Dat. – zainteresowany czymś

kämpfen für Akk., gegen Akk. , um Akk. – walczyć o coś, przeciwko czemuś, o coś

klopfen an Akk. –  zapukać do / w coś

Kritik an Dat. – krytyka czegoś

lachen über Akk. – śmiech z czegoś

leiden an Dat. – cierpieć na

leiten Akk. – kierować czymś / kimś

lernen Akk. – (na)uczyć się czegoś

Lust zu Dat. – ochota  na

mit Ausnahme von – z wyjątkiem

mit einer Geschwindigkeit von Dat. – z prędkością wynoszącą

Mitleid mit Dat. – współczucie dla / w związku z czymś

reden über Akk.  – gadać o

reich an Dat. – bogaty w coś (np. witaminy)

schreiben an / über Akk. – pisać do

schuld an Dat.  – winny czemuś

Sehnsucht nach Dat.  – tęsknota za czymś

sich beschäftigen mit Dat.  – zajmować się czymś

sich eignen für Akk.  – nadawać się do

sich entscheiden für Akk.  – zdecydować się na

sich erinnern an Akk.  – przypominać sobie coś

sich freuen auf / über Akk.  – cieszyć się z czegoś co będzie / z czegoś obecnie

sich fürchten vor Dat.  – obawiać się czegoś

sich interessieren für Akk.  – interesować się

sich lustig machen über Akk.  – wyśmiewać coś / „nabijać” się z

sich unterhalten über Akk.  – rozmawiać o

sich verabschieden von Akk. – pożegnać się z

sich wenden an Akk. – zwrócić się do

sich wundern über Akk.  – dziwić się czymś

siegen über Akk.  – zwyciężyć kogoś

spielen Akk. , gegen Akk. – grać na czymś / w coś, grać z kimś (w znaczeniu przeciwko komuś, np. Heute spielt Polen gegen England.)

sprechen über Akk.  – mówić / rozmawiać o

staunen über Akk.  – dziwić się czymś

stolz auf Akk.  – dumny z

stören Akk.  – przeszkadzać komuś

streben nach Dat.  – dążyć do czegoś

Teilnahme an Dat.  – uczestnictwo / udział w

teilnehmen an Dat.  – brać udział w

traurig über Akk.  – smutny z czegoś

Unterschied von Dat.  –  rożnica w stosunku do

verzichten auf Akk.  – rezygnować z

voll von Dat.  – pełen czegoś

wählen zu Dat.  – wybrać kogoś na (np. jakieś stanowisko)

Wunsch nach Dat.  – życzenie / pragnienie czegoś

zufrieden  mit Dat.  – zadowolony z

zur Erinnerung an Akk.  – na pamiątkę czegoś / ku pamięci czegoś

Zweifel an Dat.  – wątpienie w coś / wątpliwość dotycząca czegoś

zweifeln an Dat.  – wątpić w

 

Wybrane partykuły /tzw. Funktionswörter/ wyrażające negację lub gradację /intensyfikatory/ 

 

aber – Du bist aber frech! (ale / ależ)

auch – Auch wir verstehen es nicht. (także, nawet)

also – Also gehen wir! (więc)

besonders – Sie macht das besonders gut. (szczególnie, wyjątkowo)

bloß – Wo ist er bloß? ( jedynie, tu jednak jako partykuła: gdzież – wzmocnienie wypowiedzi w stosunku do zwykłego „gdzie“)

denn – Was haben Sie denn gemacht? (bo / ponieważ; tu jako jednak jako partykuła: cóż  –  wzmocnienie wypowiedzi w stosunku do zwykłego “co”)

doch – Geh doch schon! (jednak, tu: idźże)

eben – Du sollst eben nicht schwatzen. (właśnie)

etwa – Ist er etwa krank? (około, tu: czyżby / może)

fast – Er hat fast niemals Geld. (prawie)

ganz – Sie ist ganz nett! (całkiem, zupełnie)

gar – Sie hat gar keinen Appetit! (wcale)

immer – Es wird immer kälter. (zawsze, tu: coraz)

mal – Lass mal sehen! (raz, tu: no – jako słowo zachęcające)

noch – Ich muss es noch einmal wiederholen.(jeszcze)

nur – Was werde ich nur ohne dich machen? (tylko, tu jako jednak jako partykuła: cóż – wzmocnienie wypowiedzi w stosunku do zwykłego “co”)

schon – Du wirst es schon finden. (już, tu: na pewno)

sehr – Bist du sehr müde? (bardzo)

so – Er hat so viele Freunde. (tak)

überaus – Sie ist überaus glücklich. (ponad wszystko)

viel – Er lernt schon viel besser. (dużo, wiele)

weit – Sie ist weit klüger als er. (daleko, tu: o wiele)

ziemlich – Ich bin ziemlich müde. (dosyć, dość)

zu – Das ist zu weit für mich. (za, zbyt)

 

 

Wybrane słówka modalne / tzw. Modalwörter/ umożliwiające wyrażenie oceny subiektywnej i nastawienia emocjonalnego   

 

angeblich – Er ist angeblich krank.   – rzekomo / podobno  – On jest rzekomo chory.

bestimmt – Er kommt bestimmt noch.  – na pewno  – On na pewno jeszcze przyjdzie.

eigentlich – Was willst du mir eigentlich sagen?  – Co chcesz mi właściwie powiedzieć?

freilich – Freilich komme ich!  – a jakże / oczywiście  – Oczywiście przyjdę!

gewiss – Ich komme morgen gewiss.  – na pewno  – Na pewno przyjdę jutro.

glücklicherweise – Glücklicherweise ist er gesund.  – na szczęście – Na szczęście jest zdrowy.

hoffentlich – Hoffentlich schreibst du mir bald.  – miejmy nadzieję  – Miejmy nadzieję, że napiszesz wkrótce.

kaum – Das ist kaum möglich.  – prawie / ledwo / mało co  – To jest prawie niemożliwe.

leider – Leider bin ich nicht vorbereitet.  – niestety  – Niestety nie jestem przygotowany.

lieber – Geh schon lieber nach Hause!  – chętniej / raczej  – Idź już lepiej do domu!

natürlich – Ich habe ihm natürlich alles gesagt.  – oczywiście  – Oczywiście wszystko mu powiedziałem.

selbstverständlich – Du kommst selbstverständlich zu uns.

sicher – Du hast dich sicher geirrt.  – pewnie / zapewno / na pewno  – Na pewno się pomyliłeś.

tatsächlich – Er hat tatsächlich nichts gemacht.  – faktycznie  – On faktycznie nic nie zrobił.

unbedingt – Sie müssen den Film unbedingt sehen.  – koniecznie  – Koniecznie musi pan zobaczyć ten film.

vermutlich – Er hat vermutlich kein Geld.  – przypuszczalnie  – On przypuszczalnie nie ma pieniędzy.

vielleicht – Vielleicht kommt er noch.  – może  – Może (on) jeszcze przyjdzie.

wahrscheinlich – Wahrscheinlich hat es ihm nicht gefallen. – prawdopodobnie  –  Prawdopodobnie się to mu nie podobało.

wohl – Du bist wohl krank. – dobrze /chyba  – Jesteś chyba chory?

wirklich – Das ist wirklich gut.  – rzeczywiście – To jest rzeczywiście dobre / dobrze.

womöglich – Er ärgert sich womöglich noch.  –  o ile możliwe / może  – On może się jeszcze denerwuje.

zweifellos – Er hat zweifellos Recht gehabt.

 

 

Wybrane wyrażenia z języka potocznego

 

Alles Gute!  – Wszystkiego dobrego!

Aufgepasst!  – Uwaga!

Bediene dich!  – Obsłuż się!

Bis dann! – Na razie!

Bleibe sitzen! Siedź! (tzn. nie wstawaj)

Das ist eine tolle Sache!  –  To (jest) świetna sprawa.

Das ist nett von dir / Ihnen / euch.  – To miło z twojej strony / Pańskiej strony / waszej strony.

Das ist nicht der Rede wert.  – Nie warto o tym mówić / gadać.

Das kommt darauf an!  – O to chodzi!

Das kommt nicht in Frage!  – To nie wchodzi w grę.

Der Kopf tut mir weh.  – Głowa mnie boli.

Die Lust dazu ist mir vergangen.  – Przeszła mi ochota na to.

Die Schule ist aus.  – Lekcje się skończyły.

Du hast es wieder einmal verpasst.  – Znowu to przegapiłeś.

Einen herzlichen Glückwunsch!  – Serdeczne życzenia / gratulacje!

Ein frohes Fest!  – Wesołego święta!

Ein glückliches Neues Jahr!  – Szczęśliwego Nowego Roku!

Entschuldige! / Entschuldigen Sie! / Entschuldigung!  – Przepraszam!

Er / sie ist da.  – On jest obecny. / Ona jest obecna.

Er hat Recht.  – On ma rację.

Er ist schon weg.  – Nie ma go.

Er kann Deutsch.  – On umie po niemiecku.

Er tut sein Bestes!  – On stara się. / Robi co w jego mocy.

Es macht mir Spaß.  – To sprawia mi przyjemność.

Es sieht nach dem Regen /Schnee aus.  – Zanosi się na deszcz / śnieg.

Es tut mir Leid.  – Przykro mi.

Fass dich kurz!  – Streszczaj się!

fließend Deutsch sprechen  – mówić płynnie po niemiecku

Fröhliche Ostern / Weihnachten!  – Wesołych Świąt Wielkanocnych! / Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!

Gute Fahrt!  – Dobrej podróży!

Ich habe es eilig.  – Spieszy mi się.

Ich habe es mit eigenen Augen gesehen.  – Widziałem to na własne oczy.

Ich habe sie / ihn gern. – Lubię ją (ich) / go.

Ich mache mich an die Arbeit.  – Zabieram się do roboty.

Keine Ursache!  – Nie ma za co!

Lass mich in Ruhe!  – Zostaw mnie w spokoju!

Mach dir keine Sorgen!  – Nie martw się!

Mach dir's bequem!  – Rozgość się!

Mach's gut!  – Powodzenia!

Sei willkommen!  – Witaj!

So etwas!  – Coś takiego!

Tschüs!  – Cześć! / Żegnaj! (tylko jako pożegnanie)

Verlass dich darauf!  – Polegaj na tym!

Vielen Dank!  – Dziękuję bardzo! / Wielkie dzięki!

Viel Spaß!  – Dobrej zabawy!

Was fehlt dir / Ihnen?  – Co panu dolega?

Was für ein Stück wird gegeben?  – Co będzie grane? (teatr)

Was gibt's Neues?  – Co nowego?

Was ist los?  – Co się dzieje?

Was meinst du dazu?  – Co o tym sądzisz?

Was sagst du dazu?  – Co powiesz na to?

Weiter niemand.  – Nikt więcej.

Wer ist heute dran?  – Czyja dzisiaj kolej?

Wie geht's?  – Jak leci?

Wie heißt das auf Polnisch?  – Jak to się nazywa po polsku?

Wie steht das Spiel?  – Jaki wynik? (meczu / gry)

Wir machen uns gleich auf den Weg.  – Zaraz wyruszamy w drogę.