Zdanie podrzędnie złożone
ZDANIA PODRZĘDNIE ZŁOŻONE
Szyk zdania podrzędnego:
Zdanie nadrzędne, spójnik podmiot ........... orzeczenie.
Najczęściej używane spójniki: dass, ob, wann, warum, wohin,wo;
Es ist gut, dass du das Buch liest.
-To dobrze, że czytasz tę książkę.
Es ist interessant, ob sie mich besucht.
-Ciekawe, czy ona mnie odwiedzi.
Wyrażają dopełnienie zdania głównego.
Ewa fragt mich, wann ich mit ihr ins Kino gehe.
- Ewa mnie pyta, kiedy idę z nią do kina.
Ich weiß es nicht, warum sie krank ist.
- Nie wiem, dlaczego ona jest chora.
Ich weiß es nicht, wohin er geht.
- Nie wiem, dokąd on idzie.
Ich weiß es nicht, wo er jetzt ist.
- Nie wiem, gdzie on teraz jest.
dass- że
Meine Schwester sagt, dass ich in Deutsch und Englisch sehr gut bin. – Moja siostra mówi, że ja jestem bardzo dobra z angielskiego i niemieckiego.
Ich denke, dass das eine gute Idee ist. - Myślę, że to jest dobry pomysł.
Ich meine, dass myślę; uważam; sądzę; jestem zdania , że…
Ich finde, dass
Ich glaube, dass
ob- czy
Ewa fragt mich, ob ich mit ihr ins Kino gehe.- Ewa mnie pyta, czy pójdę z nią do kina.
____________________________________________________________
Zdania podrzędne pytające:
Wann kommt der Bus?---------→ Weißt du zufällig, wann der Bus kommt?
(Kiedy przyjedzie autobus?----→ Nie wiesz przypadkiem, kiedy przyjedzie autobus?
Wo wohnt sie? ------------→ Weißt du zufällig, wo sie wohnt?
(Gdzie ona mieszka?-------------→ Wiesz może, gdzie ona mieszka)?
Wessen Buch ist das? -----------→ Weißt du zufällig, wessen Buch das ist?
(Czyja to książka? -------------→ Wiesz może, czyja to książka?
Bei wem ist sie?---------→Weißt du zufällig, bei wem sie ist?
(U kogo ona jest? --------→Wiesz może u kogo ona jest?
Zu wem geht er? --------→Weißt du zufällig, zu wem er geht?
(Do kogo on idzie? --------→ Nie wiesz przypadkiem, do kogo on idzie?
Wen sehen sie? -------→ Weißt du zufällig, wen sie sehen?
Kogo oni widzą? --------→ Nie wiesz przypadkiem, kogo oni widzą?
__________________________________________________________________________________
Zdanie wskazujące na sposób w jaki coś jest dokonywane.
- indem / dadurch dass,
• ohne dass / ohne … zu …
• (an)statt dass / (an)statt … zu ….
Uwaga! Konstrukcję z „zu” stosujemy gdy w zdniu nadrzędnym i podrzędnym występuje ten sam podmiot! Po „zu” stoi bezokolicznik (czasownik w nieodmienionej formie), a podmiot zostaje opuszczony.
indem- w ten sposób, że/ dadurch dass- poprzez to, że
Er lernt Deutsch, indem er Übungen macht.
Er lernt Deutsch, dadurch dass er Übungen macht.
ohne dass- brak tłumaczenia/ ohne zu
Er fährt einen Wagen, ohne dass er einen Führerschein hat.
Er fährt einen Wagen, ohne einen Führerschein zu haben.
(On prowadzi samochód nie mając prawa jazdy.)
Er geht spazieren, ohne dass seine Mutter bemerkt.
On idzie na spacer, niezauważony przez mamę.
(an)statt dass/ anstatt zu- zamiast
Er bleibt zu Hause, anstatt dass er mit den Freunden ins Kino geht.
Er bleibt zu Hause, statt mit den Freunden ins Kino zu gehen.
(On zostaje w domu zamiast iść z przyjaciółmi do kina.)
_______________________________________________________________
Zdania z „obwohl” i „auch wenn”wskazujące przeciwności lub ograniczenia zdania nadrzędnego, przy czym te ze spójnikiem "auch wenn" jeszcze bardziej podkreślają sprzeczność pomiędzy zdaniami.
obwohl, obgleich, obschon- chociaż, choć
auch wenn- nawet jeśli, nawet gdy
Du bist nicht glücklich, obwohl du reich bist.
Nie jesteś szczęśliwy, chociaż jesteś bogaty.
Ich glaube dir nicht, auch wenn du das versprichst.
Nie wierzę ci, nawet jeśli to obiecujesz.
________________________________________________________________
Zdania z „damit” wzgl. „um…zu”(oba znaczą „żeby”, „aby”)wskazujące na cel działania i odpowiadające na pytania : wozu?- po co?; zu welchem Zweck? - w jakim celu?
Przypominam! Konstrukcję bezokolicznikową "um ... zu" stosujemy tylko wtedy, jeśli podmiot w obu zdaniach jest taki sam!
Er gibt ihr eine Jacke, damit sie nicht friert.
-On daje jej kurtkę, żeby ona nie marzła.
Ich lerne die Vokabeln, damit ich den Test bestehe.
Ich lerne die Vokabeln, um den Test zu bestehen.
-Uczę się słówek, żebym zdała test.
Ich komme zu dir, damit du mir hilfst.
Przyjdę do ciebie, żebyś mi pomógł.
Ich komme zu dir, um mit dir zu lernen.
-Przyjdę do ciebie, żeby się z tobą uczyć.
Uwaga! Po czasowniku wollen (chcieć) stawiamy „dass“
Np.: Ich will, dass sie kommt. Chcę, żeby przyszła.
______________________________________________________________
Zdania z „weil” i „da” odpowiadają na pytania: warum?- dlaczego?; aus welchem Grund?- z jakiego powodu?
Spójniki "weil" i "da" są synonimami a różnica między nimi polega na tym, że spójnika "da" używamy na początku zdania.
weil, da- ponieważ, bo
Ich komme nicht, weil ich keine Zeit habe.
Wir sind müde, weil wir viel lernen.
- Jesteśmy zmęczeni, bo dużo się uczymy.
Da ich keine Zeit habe, komme ich nicht.
_____________________________________________________________
Zdania z „wenn” i „falls”odpowiadające na pytania: unter welcher Bedingung? (pod jakim warunkiem?), in welchem Fall? (w jakim przypadku?),wann? (kiedy?).
Najczęściej stosowanymi spójnikami są wenn (jeżeli), falls (w przypadku / w razie gdyby).
wenn
Wir fahren nach Polen, wenn wir Geld sparen.
Pojedziemy do Polski, jeżeli oszczędzimy pieniądze.
falls
Falls du mich nicht findest, ruf mich bitte an.
W razie gdybyś mnie nie znalazł, zadzwoń do mnie proszę.
Uwaga!Jeśli zaczniemy od drugiej części zdania, wówczas szyk w pierwszym zdaniu ulegnie przstawieniu:
Dadurch dass er Übungen macht, lernt er Deutsch.
Ohne dass er einen Führerschein hat, fährt er einen Wagen.
Obwohl du reich bist, bist du nicht glücklich.
Auch wenn du das versprichst, glaube ich dir nicht
Wenn wir Geld sparen ,fahren wir nach Polen.
______________________________________________________________
Krótko o dopełniaczu (Genitiv)
Dopełniacz odpowiada na pytanie wessen? (kogo? czego? czyj?). Przypominam, że po zaimku pytającym wessen, rzeczownik występuje bez rodzajnika! Np.: Wessen Auto ist das?- Czyj to samochód?
|
R. męski |
R. żeński |
R. nijaki |
L. mnoga |
|
|
|
der/ein |
die/ eine |
das/ein |
die/--- |
|
Gen. Dopełniacz Wessen? |
des / eines |
der / einer |
des / eines |
der / - |
r.m. Das ist das Auto des Vaters. -To jest samochód (czyj?) taty.
r.ż. Die Tasche der Schülerin ist schwer. - Torba (czyja?) uczennicy jest ciężka.
r.n. Fragen Sie den Vater des Kindes.- Proszę zapytać ojca (czyjego?) tego dziecka.
l.mn. Das sind die Fotos der Frauen.- To są zdjęcia (czyje?) kobiet.___________
Zdanie określające rzeczownik zdania głównego
Potrzebny nam tu zaimek względny:
|
PRZYPADEK |
RODZAJ MĘSKI |
RODZAJ ŻEŃSKI |
RODZAJ NIJAKI |
LICZBA MNOGA |
|
Nominativ |
der |
die |
das |
die |
|
Genitiv |
dessen |
deren |
dessen |
deren |
|
Dativ |
dem |
der |
dem |
denen |
|
Akkusativ |
den |
die |
das |
die |
Das ist das Mädchen, das mir gefällt.
- To jest dziewczyna, która mi się podoba.
Das ist der Junge, der 20 Jahre alt ist.
-To jest chłopak, który ma 20 lat.
Das ist das Kind, das den Kindergarten besucht.
-To jest dziecko, które chodzi do przedszkola.
Das ist der Wagen, den ich kaufe.
-To jest samochód, który kupuje.
Zaimek względny może się łączyć z przyimkami, np.:
Das ist eine Frau, mit der ich ins Kino gehe.
-To jest kobieta, z którą idę do kina.
Das ist die Dame, von der ich das habe.
To jest pani, od której to mam.
Nom. Der Mann ist nicht von hier. Der Mann steht dort.
Der Mann, der dort steht, ist nicht von hier.
Akk. Der Mann ist nicht von hier. Ich sehe den Mann .
Der Mann, den ich sehe, ist nicht von hier.
Dat. Der Mann ist nicht von hier. Ich helfe dem Mann.
Der Mann, dem ich helfe, ist nicht von hier.
Gen. Der Mann ist nicht von hier. Die Frau des Mannes ist krank.
Der Mann, dessen Frau krank ist, ist nicht von hier.
Uwaga!!!
W zdaniach podrzędnych nie rozdzielaj czasowników rozdzielnie złożonych:
Np: Ich weiß nicht, ob Ewa anruft.