K O N J U N K T I V II

 

Konjunktiv Imperfekt:

 

a) czasowników słabych

 

Forma Konjunktiv Imperfekt dla czasowników słabych jest identyczna z formą czasu Imperfekt trybu

 

oznajmującego, np.: ich machte znaczy zarówno „(z)robiłem” jak też „zrobiłbym”. Formy Imperfekt nie

 

powinno używać się w mowie w znaczeniu trybu oznajmującego, stąd też wiadomo, że Imperfekt

 

czasownika słabego użyty w mowie ma znaczenie trybu przypuszczającego.

 

b) czasowników mocnych

 

Formę Konjunktiv Imperfekt dla czasowników mocnych tworzymy biorąc za podstawę czasownik w

 

pierwszej osobie czasu Imperfekt trybu oznajmującego oraz dodajemy końcówki osobowe; samogłoski a,

 

o, u ulegają przegłosowi. Należy pamiętać o tym, że Konjunktiv ma w 1 i 3 osobie liczby pojedynczej

 

zawsze końcówkę –e.

 

Ich ginge – poszedłbym; ich führe – pojechałbym.

 

Wzór odmiany czasowników w Konjunktiv Imperfekt

 

	fragen fragte	geben gab	haben hatte	sein war	mögen mochte	bringen brachte
ich du er sie es wir ihr sie	fragte fragtest   fragte   fragten fragtet fragten	gäbe gäbest   gäbe   gäben gäbet gäben	hätte hättest   hätte   hätten hättet hätten	wäre wärest   wäre   wären wäret wären	möchte möchtest   möchte   möchten möchtet möchten	Brächte Brächtest   Brächte   Brächten Brächtet brächten

 

 

 

Konjunktiv Imperfekt wyraża przypuszczenie, życzenie, warunek (którego spełnienie jest możliwe) i odnosi się do teraźniejszości lub przyszłości. Forma ta jest stosowana:

 

• w zdaniach wyrażających przypuszczenie, zdziwienie, np.:
• Du bist hier? Ich dachte, du wärest im Urlaub. (Ty jesteś tutaj? Myślałem, że jesteś na urlopie.)
• Ihr habt keine Zeit für uns? Ich war sicher, ihr hättet Zeit für uns. (Wy nie macie czasu dla nas? Byłem pewien, że macie czas dla nas.)

 

w zdaniach głównych wyrażających życzenie, którego spełnienie jest możliwe:

• Ich ginge gern spazieren. (Chętnie poszedłbym na spacer.)
• Wenn er doch / nur heute käme! (Käme er doch / nur heute!) – Gdyby (żeby) on dzisiaj przyszedł!
• Wenn ich doch / nur schon gesund wäre! (Wäre ich doch / nur schon gesund!) – Gdybym (żebym) już był zdrowy!

 

w formach grzecznościowych (głównie z czasownikami modalnymi):

• Könntest du mir das Buch leihen? (Czy mógłbyś mi pożyczyć książkę?)
• Dürfte ich Sie stören? (Czy wolno mi panu przeszkodzić?)
• Wären Sie so freundlich? (Czy byłby pan tak uprzejmy?)

 

w zdaniach warunkowych, w których spełnienie warunku jest możliwe:

• Wenn ich im nächsten Monat Urlaub bekäme, führe ich ins Ausland. (Gdybym w przyszłym miesiącu otrzymał urlop, pojechałbym za granicę.)
• Wenn es heute nicht regnete, bliebe ich nicht zu Hause. (Gdyby dziś nie padał deszcz, nie pozostałbym w domu.)

 

w zdaniach porównawczych nierzeczywistych:

• Sie sieht o aus, als ob / als wenn sie krank wäre. (Ona wygląda tak, jak gdyby była chora.)
• Er spricht Englisch, als wäre er Engländer. (On mówi po angielsku, jak gdyby był Anglikiem.)

 

Uwaga! W zdaniach porównawczych nierzeczywistych występuje również Konjunktiv I (około 30%, a różnice znaczeniowe są trudne do stwierdzenia), np.:

• Sie benimmt sich so, als ob Sie die Königin von England sei. (Ona zachowuje się tak, jak gdyby była królową Anglii.)
• Er tat so, als habe er mich nicht gesehen. (On zachował się tak, jak gdyby mnie nie widział.)

 

w zdaniach skutkowych:

• Dieser Deutsche spricht zu schnell, als daß ich ihn verstehen könnte. (Ten Niemiec mówi za szybko, żebym mógł go zrozumieć.)

 

Uwaga!

 

Niektóre czasowniki mocne i nieregularne odbiegają od zasad tworzenia Konjunktiv Imperfekt. Wykaz tych czasowników zamieszczony jest na ostatniej stronie.

 

Konjunktiv Plusquamperfekt.

 

Forma Konjunktiv Plusquamperfekt różni się od czasu zaprzeszłego trybu oznajmującego tym, że czasowniki posiłkowe haben lub sein są użyte w Konjunktiv Imperfekt – ich hätte gefragt (zapytałbym, byłbym zapytał); er wäre gekommen (on przyszedłby, byłby przyszedł)

 

Itp.

 

Konjunktiv Plusquamperfekt odnosi się generalnie do przeszłości. Jest używany:

 

dla wyrażenia życzeń niemożliwych do spełnienia:

• Wenn ich vor der Prüfung doch mehr gelernt hätte! (= Hätte ich vor der Prüfung doch mehr gelernt!) – Gdybym się (był) więcej uczył przed egzaminem!
• Wären wir damals doch nach Hause gefahren! – Gdybyśmy wówczas pojechali do domu!

 

dla wyrażenia pytania z odcieniem niedowierzania:

• Er hätte wirklich solche Fehler gemacht? – Czyżby rzeczywiście popełnił takie błędy?
• Sie wäre wirklich nach Wien gefahren? – Czyżby rzeczywiście pojechała do Wiednia?

 

w zdaniach warunkowych nierzeczywistych:

• Wenn wir damals mehr Zeit gehabt hätten, wären wir zu euch gekommen. (= Hätten wir damals mehr Zeit gehabt, (so) wären wir zu euch gekommen.) – Gdybyśmy wówczas mieli więcej czasu, przyszlibyśmy do was.

 

w zdaniach porównawczych nierzeczywistych:

• Der Mann aß so schnell, als ob er seit Tagen nichts gegessen hätte. (Ten mężczyzna jadł tak szybko, jak gdyby od wielu dni nic nie jadł.)
• Luise abnahm sich so, als wäre sie beleidigt gewesen. (Luiza zachowywała się tak, jak gdyby była obrażona.)

 

w zdaniach z przysłówkami fast lub beinahe (prawie, „o mały włos”):

• Fast / Beinahe wäre es zu einem frontalen Zusammenstoß gekommen. (Prawie / „o mały włos” doszłoby do czołowego zderzenia.)

 

w zdaniach z czasownikami modalnymi müssen, sollen, oraz dürfen wyrażającymi zalecenie / żądanie nierzeczywiste:

• Du hättest dich anders verhalten sollen. (Powinieneś był inaczej się zachować.)
• Sie hätte bei Rot stehen bleiben müssen / sollen. (Powinien był pan zatrzymać się przed czerwonym światłem.)
• Ihr hättet die Lehrerin nicht beleidigen dürfen. (Nie wolno wam było / Nie mieliście prawa obrażać nauczycielki.)