Czasy
Czas teraźniejszy: Można nim wyrażać nie tylko teraźniejszość.
np.: Ich arbeite jetzt. (Teraz pracuję. ),
ale i przyszłość
np.: Heute abend gehe ich ins Theater. (Dziś wieczorem pójdę do teatru.).
Są trzy czasowniki, które mogą być "samowystarczalne", :
tzn. mają znaczenie : haben (mieć),
sein (być)
werden (stawać się),
ale kiedy tworzysz czasy złożone, czasowniki te staną się posiłkowymi, tzn. wyrażają osobę, liczbę, ale nie mają jakiegoś konkretnego znaczenia.
| haben (mieć) |
sein (być) | werden (stawać się) |
| Singular | Singular | Singular |
| 1. ich habe | 1. ich bin | 1. ich werde |
| 2. du hast | 2. du bist | 2. du wirst |
| 3. er, sie, es hat | 3. er, sie, es ist | 3. er, sie,es wird |
| Plural | Plural | Plural |
| 1. wir haben | 1. wir sind | 1. wir werden |
| 2. ihr habt | 2. ihr sein | 2. ihr werdet |
| 3. sie,Sie haben | 3. sie, Sie sind | 3. sie, Sie werden |
Czasowniki posiłkowe stoją w zdaniu na miejscu orzeczenia i nie tłumaczy się ich:
Er ist nach Hannover gefahren. ((On) pojechał do Hannoveru.)
Czas przyszły złożony (Futur I): Jest to czas złożony i dlatego potrzebny jest czasownik werden w odpowiedniej osobie w miejscu orzeczenia oraz bezokolicznik na końcu zdania.
Ich werde mir das blaue Kleid kaufen. (Kupię sobie tą niebieska sukienkę.).
Wir werden uns bald wiedersehen. (Wkrótce znowu się zobaczymy.).
Czas przeszły Praeteritum: Nie jest czasem złożonym , więc nie potrzebuje czasownika posiłkowego. Przy czasownikach słabych tworzysz go dodając do tematu czasownika końcówki -te i w 2. os. l.p. i wszystkich osobach l.m. końcówek osobowych.
| Singular | Plural |
| 1. -te | 1. -te + -n |
| 2. -te + -st | 2. -te + -t |
| 3. -te | 3. -te + -n |
| lernen (uczyć się) |
| Singular |
| 1. ich lernte (uczyłem się) |
| 2. du lerntest |
| 3. er, sie, es lernte |
| Plural |
| 1. wir lernten (uczyliśmy się) |
| 2. ihr lerntet |
| 3. sie, Sie lernten |
Czas przeszły Perfekt: Jest to czas złożony, a więc będzie potrzebny czasownik posiłkowy. Czas ten tworzy się łącząc osobową formę czasownika posiłkowego haben lub sein w czasie teraźniejszym z imiesłowem czasu przeszłego
Partizip Perfekt .
Imiesłów ( Partizip II ) czasowników słabych tworzy się następująco :
przedrostek ge- + temat + końcówka -et lub -t.
np.: machen (robić), Partizip II : ge + mach (temat) + t
Ich habe die Hausaufgabe gemacht. ( Odrobiłam zadanie domowe.).
lernen (uczyć się), Partizip II: ge + lern + t
Er hat Deutsch gelernt. (On uczyłsię niemieckiego.).
Natomiast Partizip II czasowników mocnych i nieregularnych można znaleźć na stronie " 18. Wykaz ważniejszych czasowników mocnych i nieregularnych". Należy także wiedzieć z jakim czasownikiem posiłkowym połączyć imiesłów.
Przeważnie łączy się on z haben .
Ich habe das Buch galesen . (Przeczytałam książkę.).
Petra hat sich mit ihrem Freund getrofen. (Petra spotkała się ze swoim przyjacielem.).
Czasowniki wyażające dynamikę, ruch łączą się z sein . Najważniejsze z nich :
gehen- er ist gegangen
fahren- er ist gefahren
kommen- sie ist gekommen
fliegen- sie ist geflogen
Należy pamiętać też, że czasowniki z końcówką -ieren otrzymują w Partizip II tylko końcówkę - t bez przedrostka ge-.
np.: studieren (studiować), Partizip II: studiert. Podobnie czasowniki rozpoczynające się na : be-, er-, zer-, ver-, ge-, emp-,
miss- (np.: erklaeren- er hat erklaert).
Czasowniki słabe, złożone rozdzielnie otrzymują końcówkę i przedrostek ge- , który jest pomiędzy przedrostkiem, a formą osobową czasownika, np.: aufmachen (otwierać): Sie machte das Fenster auf.
(Porównaj z czasem teraźniejszym: Sie macht das Fenster auf.) ,
Czas przeszły Perfekt : Sie hat das Fenster aufgemacht. (Ona otworzyła okno.).
Czas Plusquamperfekt : To również czas złożony, rzadko używany. Stosuje się go zwykle w zdaniach z następstwem czasów ( nachdem -skoro). Zasada tworzenia tego czasu jest właściwie taka sama, jak w Perfekt, z tą różnica, że czasow-
nik posiłkowy ( sein lub haben ) jest w czasie Praeteritum ( Imperfekt).
haben lub sein w Praeteritum + PartizipII,
np.: Ich war nach Dueseldorf gefahren. (Porównaj Perfekt : Ich bin nach Duesldorf gefahren.)
Sie hatten ihn nicht gesehen. (Porównaj Perfekt : Sie haben ihn nicht gesehen .)
Czas Przyszły złożony (Futur): Składa się on z czasownika posiłkowego werden w czasie teraźniejszym i bezokolicznika czasu przeszłego. Czas ten wyraża przekonanie, że dana czynność będzie zakończona w przyszłości lub w chwili, gdy się o nie mówi, np.: Du wirst bestimt die Pruefung bestanden haben . (Na pewno zdasz ten egzamin. (tzn. że za kilka dni będzie można powiedzieć , czy pomyśleć, że na pewno zda się ten egzamin)).