PO POLSKU.

Długo myślałem nad wakacjami, lecz nic ciekawego nie przychodziło mi do głowy. Aż pewnego dnia siedząc w domu przy kawie i rozmawiając z żoną stwierdziliśmy że jedziemy do Zakopanego na kilka dni.

Zakopane - zwane zimową stolicą Polski - jest największym rodzimym ośrodkiem turystyki górskiej i narciarstwa. Położone w kotlinie pomiędzy Tatrami a grzbietem Gubałówki liczy około 30 tys. mieszkańców, ale co roku odwiedza je około 2 mln turystów z całego świata. Magnesem przyciągających ich są Tatry, ale nie tylko: ciekawa jest też kultura Zakopanego i Podhala, którą fascynują się, a zarazem współtworzą, chętnie osiedlający się tu artyści z całej Polski.


Zakopane jest najwyżej położonym miastem w Polsce: jego część miejska rozciąga się od 750 do 1000 m n.p.m. W granicach administracyjnych miasta leży część Tatr Polskich, a najwyższy jego punkt - to wierzchołek Świnicy (2301 m n.p.m.). Za ścisłe centrum Zakopanego uznawane jest skrzyżowanie ul. Krupówki i Kościuszki, leżące na 838 m n.p.m. Wysokość sprawia, że nasza zimowa stolica przynależy do strefy klimatu górskiego.


Chciałbym przedstawić krótka historie o zakopanym: Pierwsze dokumenty wzmiankujące o Zakopanym pochodzą z XVII wieku i mówią o polanie Zakopiska. Dalsze jego dzieje związane są z rozwojem hutnictwa i górnictwa, a później lecznictwa oraz turystyki. W epoce Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego Zakopane było ulubionym miejscem wyjazdów krakowskiej bohemy. Dzięki twórczości pisarzy takich jak Kasprowicz, Witkacy czy Tetmajer rozsławiona została góralska kultura i samo Zakopane. W 1933 roku otrzymało ono prawa miejskie. Jeszcze przed II wojną światową powstała kolejka linowa na Kasprowy, a po jej zakończeniu szereg innych obiektów sportowo- rekreacyjnych, dzięki czemu dziś miasto może przyjąć tak ogromną liczbę turystów.


Do najciekawszych zabytków Zakopanego należą dzieła architektury drewnianej, takie jak: kościół św. Klemensa z XIX w., kaplica w Jaszczurówce (1908 r.), wille "Pod Jedłami" i "Koliba", zabudowa ulic: Kościeliskiej, Nowotarskiej, Zamoyskiego, Chramcówki i Chałubińskiego. Będąc w tym mieście warto odwiedzić również cmentarz z grobami ludzi zasłużonych dla miasta "Na Pęksowym Brzysku".


Wśród najciekawszych zakopiańskich muzeów znajdują się: Muzeum Tatrzańskie, mające kilka oddziałów w samym mieście i na Podhalu, oraz Muzeum Przyrodnicze TPN. Warto zwiedzić liczne muzea biograficzne, między innymi Karola Szymanowskiego, Jana Kasprowicza, Kornela Makuszyńskiego i Stanisława Witkiewicza. W Zakopanem nie braknie też sal wystawowych i galerii, np. Władysława Hasiora i Antoniego Rząsy. Działają tu szkoły artystyczne, a także słynny Teatr im. S. I. Witkiewicza.


Kultura górali podhalańskich pokazywana jest w "Tatrzańskim Ośrodku Swojszczyzny" oraz - podczas różnego rodzaju uroczystości - przez amatorskie zespoły ludowe, których wiele działa w Zakopanym i okolicy. Folklor mieszkańców gór ze wszystkich kontynentów prezentowany jest na dorocznym, sierpniowym Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich. W Zakopanem wydawana jest gazeta - "Tygodnik Podhalański", który rozchodzi się na terenie Podhala, oraz wśród Polaków w Chicago. Tutaj też znajduje się miejscowa rozgłośnia Radio "Alex" (FM 72,26 i 105,2 MHz). Przez cały rok w Zakopanem odbywają się imprezy sportowe i kulturalne.


PO NIEMIECKU.


Ich dachte lange über den Ferien, aber nichts neugierig kam nicht mir zu dem Kopf. Bis eine Tages sitzend zu Hause bei dem Kaffee und sprechend mit der Ehefrau haben wir festgestellt dass wir Vergraben auf Kräuterheringe Tage reisen.


Vergraben - genannt mit der winterlichen Hauptstadt Polens - es {er, sie} ist ein größter heimischer Mittelpunkt der Bergtouristik und Skilaufen. Gelegen in der Mulde zwischen den Tatra und mit dem Rücken Gubałówki zählt ungefähr 30 tausend der Bewohner, aber alljährlich besucht es {sie} ungefähr 2 mln der Touristen von der ganzen Welt. Magnet anziehend ihre {sie} sind Tatra, aber nicht nur nicht allein: Neugierig ist auch die Kultur Vergraben und Podhala, den sich bezaubern, und zugleich współtworzą, gern sich siedelnd hier Künstler von dem ganzen Polen.


Vergraben ist höchstens mit der gelegten Stadt in Polen: Sein städtischer Teil dehnt sich von 750 zu 1000 m n.p.m aus.. Innerhalb von Grenzen Verwaltungs- der Stadt liegt der Teil der Tatras Polskich, und höchst seiner Punkt - der ist der Gipfel Świnicy (2301 m n.p.m..). Zu {für} das genaue Zentrum Vergraben wird anerkannt die Kreuzung der Bienenstock. Krupówki und Kościuszki, liegend auf 838 m n.p.m.. Die Höhe verursacht, dass unsere winterliche Hauptstadt Zonen des Höhenklimas dazugehören wird.


Ich möchte wohl vorzustellen kurz Geschichten von vergraben: Erste Urkunden erwähnend von Vergraben entstammen XVII den Alter und sprechen von dem Begießen {Lichtung} Zakopiska. Weiter sein gebundenen Geschichten sind mit Entwicklung der Hüttenkunde und Bergbau, und später Heilkunden und Touristiken. In der Epoche des Jungen Polens und des Zweijahrzehntes Zwischen den Kriegen war Vergraben mit dem Lieblingsplätzchen der Abreisen krakauisch bohemy. Dank der Erzeugung solcher Schriftsteller wie Kasprowicz, Witkacy oder Tetmajer ist berühmt gemacht die Bergbewohnerkultur und selbst {allein} Vergraben worden. In 1933 Jahres hat es Stadtrechte erhalten. Noch vor II mit dem Weltkrieg ist die Drahtseilbahn auf Kasprowy entstanden, und nach ihrer Endung die Reihe andere Gegenstände Sport- -- Erholungs-, Dank warum heute die Stadt kann anzunehmen so die ungeheure Zahl der Touristen.


Zu den neugierigsten {interessantesten} Denkmäler Vergraben gehören Werke der Baukunst hölzern, solche wie: Die Kirche św. Klemens mit XIX in., die Kapelle in Jaszczurówce (1908 r.), Villen "Unter Jedłami" und "Koliba", die Bebauung der Straßen: Kościeliskiej, Nowotarskiej, Zamoyskiego, Chramcówki und Chałubińskiego. Seiend in dieser Stadt zu besuchen wert gleichfalls der Friedhof mit den Gräbern der Menschen verdient für die Stadt "Auf Pęksowym Brzysku".


Inmitten am neugierigsten {am interessantesten} zakopiańskich der Museen befinden sich: Das Tatramuseum , habend Kräuterheringe Abteilungen in der selbst {allein} Stadt und auf Podhalu, und das Naturmuseum TPN. Wert zu besuchen zahlreiche biographische Museen , unter anderem Karl Szymanowskiego, Johann Kasprowicza, Kornela Makuszyńskiego und Stanislawa Witkiewicza. In Vergraben fehlt nicht auch die Ausstellungssäle und der Galerien, np. Ladislaus Hasiora und Anton Rząsy. Handeln hier künstlerische Schulen , und das auch berühmte Theater ihr. S. Und. Witkiewicza.


Die Kultur der Bergbewohner podhalańskich wird gezeigt in "dem Tatramittelpunkt Der Heimische" und - während hunderterlei der Feier - durch die Liebhaber- Volkszusammenspiele , welcher {deren} viel handelt sie in Vergraben und der Gegend. Die Folklore der Bewohner der Berge von allen Kontinenten wird vorgestellt auf dem jährlichen, August- International Festival der Folklore der Bergerden. In Vergraben wird herausgegeben die Zeitung - "die Wochenschrift Podhalański", der tritt auf dem Gelände Podhala aus, und inmitten der Polen in Chikago. Hier befindet sich auch die Ortssendestelle den Rundfunk "Alex" (FM 72, 26 und 105, 2 MHz). Den ganzen Jahr hindurch in Vergraben werden abgehalten Unternehmungen Sport- und kulturell.

29.07.2006 :: [

Justyna.C.

]