Dialog 20 średnio zaawansowany - der Schwager des Vulpius- Szwagier Vulpiusa

Jena, den 18. September 1791, vor Döbereiners Gastwirtschaft "Zum grünen Baum": Freiherr von Rostock, Doktor Kiefer.

Jena, dnia 18 września 1791 roku. Przed gospodą Dobereinera "Pod zielonym drzewem"

Wer war denn der korpulente Herr, der eben ins Haus trat?

Kim jest ten korpulentny pan, który właśnie wszedł do domu?

Der Geheimrat von Goethe.

Tajny radca von Goethe.

Göthe? Kenn ich nicht, Titular oder einem Amt?

Gothe? Nie znam, tytularny czy na stanowisku.

Er führt die Oberaufsicht über die hiesigen Landesanstalten für Wissenschaft und Kunst.

Sprawuje naczelny nadzór nad miejscowymi instytucjami patronującymi nauce i sztuce.  

Ah, dann kenne ich ihn ja. Ein sehr schwieriger Herr. Ich habe mit ihm einen dreiwöchigen Schriftwechsel gehabt. Aber warum nennt er sich jetzt Göthe?

Ach, wobec tego ja go znam. Bardzo trudny pan. Korespondowałem z nim przez trzy tygodnie. Ale dlaczego on się teraz nazywa Goethe?

Er hat immer so geheißen.

Tajny radca

Nun gut, ich höre's mir noch mal an.

No dobrze, posłucham jeszcze raz.

Er hat immer so geheißen.

On się zawsze tak nazywał.

Aber damals unterschrieb er sich immer Goethe.

Ale wtedy podpisywał się zawsze Goethe.

Da spricht sich Göthe. Es ist eine altertümliche Schreibung.

To się wymawia Goethe. To jest dawna pisownia.

Ist es ein Kriegsname?

Czy to jest pseudonim?

Nein, er schreibt auch amtiert unter demselben Namen.

Nie, on także oficjalnie pisze pod tym nazwiskiem.

Was schreibt er denn?

Cóż on pisze? 

Meist Wissenschaftliches. Hat sehr schöne Experimente über Pflanzenwachstum. Jetzt arbeitet er, wie ich gehört habe, an einem Buch, das die chemischen Wahlverwandtschaften zum Gegenstand hat. Übrigens hat er auch Belletristisches verfaßt.

Najczęściej rozprawy naukowe. Przeprowadzał wiele ciekawych eksperymentów z zakresu barw, jak również wegetacji roślin. Teraz pracuje, jak słyszałem, nad książką, której tematem są powinowactwa chemiczne. Poza tym zajmuje się również beletrystyką.

Das interessiert mich schon mehr. Am Ende gar Romane? Das interessiert mich am meisten.

To mnie już bardziej interesuje. Może powieści? To interesuje mnie najwięcej.

Ja. Auch ein Roman ist darunter. Es ist aber schon so an die fünfzehn Jahre her, dass er erschienen ist. Aber nein: was rede ich denn da? Siebzehn Jahre ist's her. Ich war ja damals noch nicht Kandidat.

Tak. Powieść napisał również. Ale będzie już około 15 lat od czasu, gdy się ukazała. Ale nie, co ja mówię. Minęło już siedemnaście lat. Nie byłem wówczas jeszcze kandydatem.  

Aber wie hieß er denn?

Ale jaki miała tytuł?

"Werthers Leiden", "Des jungen Werthers" oder so ähnlich.

"Cierpienie Wertera", "Młodego Wertera cierpienia" lub jakiś podobny.  

Was? Des Werthers Leiden von Georg Goethe? Aber das kenne ich ja! Das war doch einen Winter lang das Gespräch auf allen Gesellschaften. Und sogar auf den Dörfern. Ich erinnere mich wie heute : in Neckargmünde wurde es als Moritat gezeigt. Hortense wollte sich nicht totlachen; wir waren damals gerade verlobt. Aber ein Vetter von mir, der lange Einsiedel, der wollte sich nicht totlachen, sondern im Gegenteil: totschießen. Er war nämlich ebenso unglücklich verliebt wie dieser Werther : in die Philine Radziwill, die nach Wien verheiratet war. Dort habe ich ihr, als ich geheimer Mission am kaiserlichen Hof war, die ganze Geschichte erzählt. Sie sagte : aber das muss ja ein entzückendes Buch sein, das müssen Sie mir beschaffen! Das war aber gar nicht so einfach, denn es war in Österreich verboten. Aber schließlich hat sie es doch zu Gesicht bekommen. Und wissen Sie wo? Im Prater als Feuerwerk!

Co? "Cierpienia Wertera" pióra Georga Goethego? Ależ ja to znam! Była ona przez całą zimę tematem rozmów w towarzystwie, a nawet na prowincji. Przypominam sobie jak dziś: w Neckargmunde wystawiono ją jako moritat. Hortensja omal nie umarła ze śmiechu, byliśmy akurat zaręczeni. Zaś jeden z moich kuzynów, długi Einsiedel, nie tylko się nie naśmiewał, lecz przeciwnie : chciał się zastrzelić. Był on mianowicie tak jak Werter: nieszczęśliwie zakochany w Philinie Radziwiłł, która wyszła za mąż w Wiedniu. Będąc tam z tajną misją na dworze cesarskim, opowiedziałem jej całą tę historię. Ależ to musi być zachwycająca książka - odrzekła na to, musi mi się pan o nią postarać! Nie było to jednak wcale takie proste, ponieważ w Austrii była ona zakazana. W końcu jednak zobaczyła ją. A wie pan gdzie? W Praterze jako fajerwerk! 

Und der lange Einsiedel?

A długi Einsiedel?

Hat sich natürlich nicht erschossen. Übrigens der Herr von Goethe ja auch nicht. Am Ende hat er gar seine Lotte geheiratet. 

Oczywiście nie zastrzelił się. Zresztą pan Goethe także nie. Być może nawet się ze swoją Lottą ożenił.  

Es ist überhaupt nicht verheiratet. Das heißt: nur zur linken Hand.

On w ogóle nie jest żonaty. To znaczy: nieformalnie. 

Ach, interessant. Also mit keiner Geborenen.

To interesujące. A więc nie z wysoko urodzoną.

Nein. Mit einer Demoiselle Vulpius.

Nie. Z niejaką panną Vulpius. 

Vulpius? Am Ende eine Verwandte von Christian Vulpius?

Vulpius? Czyżby krewna Christiana Vulpiusa?

Seine Schwester.

Jego siostra.

Nein! Die Schwester des großen Vulpius, des unsterblichen Verfassers von "Rinaldo Rinaldini"? Und das sagen Sie mir nicht gleich? Das muss ich diesen Herrn von Goethe doch unbedingt kennenlernen. Was für eine wunderbare Fortune! Kommen Sie rasch!

Nie! Siostra wielkiego Vulpiusa , nieśmiertelnego autora "Rinaldo Rinaldini"? I pan mi tego od razu nie mówi? Muszę koniecznie tego pana von Goethe poznać. Co za cudowne szczęście! Niech się pan pośpieszy!