Bezokolicznik z „zu” - Wilhelm Bula
Der Infinitiv mit „zu”. (Bezokolicznik z „zu”).
Bezokolicznik z „zu” występuje prawie po wszystkich czasownikach z wyjątkiem:
-
czasowników modalnych,
-
helfen; hören; sehen; lassen, spüren, fühlen
-
gehen; lernen; bleiben, lehren, kommen.
Wyraz „zu” występuje bezpośrednio przed czasownikiem prostym lub nierozdzielnie złożonym (zu fragen; zu erklären). Przy czasownikach rozdzielnie złożonych „zu” występuje w środku wyrazu między przedrostkiem a rdzeniem czasownika (aufzustehen; einzuladen). Przy bezokolicznikach występujących w zdaniu z imiesłowami czasu przeszłego „zu” występuje przed ostatnim wyrazem (gefragt zu haben; geschrieben zu werden; gemach zu sein).
Bezokolicznik z zu występuje zatem:
1).po czasownikach samodzielnych:
-
Er beginnt mich zu verstehen. (On zaczyna mnie rozumieć).
-
Der Arzt verbietet mir zu rauchen. (Lekarz zabrania mi palić).
-
Wir brauchen sonnabends nicht zu arbeiten. (W soboty nie musimy pracować).
-
Er hat mir vorgeschlagen, mit ihm ins Gebirge zu fahren. (On zaproponował mi, żebym z nim wyjechał w góry).
-
Ich habe heute viel zu tun. (Mam dzisiaj dużo do zrobienia).
-
Dieses Buch ist durchzulesen. (Tę książkę należy przeczytać).
1). Po wyrażeniach rzeczownikowych lub przymiotnikowych:
-
Ich habe die Absicht, ins Ausland zu fahren. (Mam zamiar wyjechać za granicę).
-
Es ist eine Freude im See schwimmen zu können. (Jest przyjemnie popływać w jeziorze).
-
Er hat den Wunsch, die Prüfung früher zu bestehen. (On miał życzenie zdać egzamin wcześniej).
-
Es ist notwendig, Fremdsprachen zu lernen. (Jest koniecznym uczyć się języków obcych).
-
Es ist nicht angenehm, in jedem Unterricht gefragt zu werden. (Nie jest przyjemnie być pytanym na każdych zajęciach).
2). Po wyrażeniach rzeczownikowych lub przymiotnikowych, np.:
-
Ich habe die Absicht, ins Ausland zu fhren.
-
Es ist eine Freude, im See im See schwimmen zu können.
-
Er hatte den Wunsch, die Prüfung früher zu bestehen.
-
Es ist notwendig, Fremdsprachen zu lernen.
-
Es ist nich angenehm, injedem Unterricht gefragt zu werden.
-
Er hat sich vorgenommen, seltener fernzusehen. (on założył sobie, że rzadziej będzie oglądał telewizję).
-
Ich bin entschlossen, zum Kongreß zu fahren.
-
Es ist nicht möglich, alles zu lernen.
Uwaga: zdania bezokolicznikowe z „zu” są często równoważnikami zdań pobocznych z daß, lecz tylko w tych wypadkach, gdy podmioty zdań głównych i pobocznych są jednakowe, np.:
-
Er glaubt, daß er alles gelernt hat. - Er glaubt, alles gelernt zu haben.
-
Die Studenten freuen sich, daß sie von den Assistenten eingeladen worden sind. - Die Studenten freuen sich, von den Assistenten eingeladen worden zu sein.
3). W konstrukcjach bezokolicznikowych um ..... zu, ohne...... zu, anstatt ....... zu.
a). w zdaniach okolicznikowych celu (Der Finalsatz) – lecz tylko wtedy, gdy zdanie główne i zdanie poboczne mają ten sam podmiot.
- um .... zu, Die Menschen kämpfen für den Frieden, um ruhig leben zu können.
b). w zdaniach okolicznikowych sposobu (Der Modalsatz) - lecz tylko wtedy, gdy zdanie główne i zdanie poboczne mają ten sam podmiot.
- ohne .... zu, Ich fuhr durch den dichten Nebel, ohne etwas zu sehen.
- Er ging nach Hause, ohne sich verabschiedet zu haben.
- anstatt .... zu, Anstatt den geraden Weg zu gehen, erreichte er das Ziel auf Umwegen. (Zamiast iść prostą drogą, osiągnął cel idąc drogą okrężną.)