Czasownik

Podział czasowników :

 

INFINITIV (bezokolicznik)	PRÄTERITUM (Imperfekt)	PARTIZIP II
mocne: singen  werden	sang  wurde	gesungen  geword
słabe: pruefen  fragen	prüfte  fragte	geprueft  gefragt
nieregularne: denken  müssen	dachte  musste	gedacht  gemusst

 

Większość czasowników odmienia się regularnie. Są to czasowniki słabe.

a) czas teraźniejszy (Präsens):
Do tematu czasownika dodajesz końcówki osobowe. Nie opuszczaj zaimka osobowego przed czasownikami:

ich gehe ((ja) idę)
sie schreibt  ((ona) pisze)

Was machst du?  (Co (ty) robisz?) etc.

 

schreiben (pisać) 
Z   BEZOKOLICZNIKA   NALEŻY   ODRZUCIĆ    -EN   I   JUŻ   MA SIĘ   TEMAT    CZASOWNIKA .

 

Singular	Plural
1. ich schreibe 2. du  schreibst 3. er, sie, es schreibt	1. wir schreiben 2. ihr schreibt 3. sie, Sie schreiben

 

Czasowniki, których temat kończy się na -t,  -d   i  takie,  jak  np.: atmen, zeichnen, öffnet  otrzymują  dodatkowo w  drugiej  i trzeciej  osobie  l.p.  i  w  drugiej  osobie  l.m.  końcówki rozszerzone o  -e, np.:

 

Singular	Plural
1. ich arbeite  2. du arbeitest  3. er, sie, es arbeitet	1. wir arbeiten  2. ihr arbeitet  3. sie, Sie arbeiten

 

Czasowniki mocne zmieniają często w drugiej i trzeciej osobie l.p. samogłoski rdzenne, np.:

 

 

 

Singular	Plural
1. ich helfe  2. du hilfst  3. er, sie, es hilft	1. wir helfen  2. ihr helft  3. sie, Sie  helfen

 

Kilka  najważniejszy czasowników  tego typu :

 

Bezokolicznik	2. os. l.p.	3. os. l.p.
geben  (dawać)	du  gibst	er  gibt
treffen (spotykać)	du triffst	er  trift
nehmen (brać)	du nimmst	er  nimmt
sprechen (mówić)	du  sprichst	er  spricht
sehen (widzieć)	du  siehst	er  sieht
fahren (jechać)	du  färst	er  färt
schlafen (spać)	du  schläfst	er  schläft
laufen (biegać)	du  läufst	er  läuft
lesen (czytać)	du  liest	er  liest

 

b) czasowniki  modalne:
Jest  ich  sześć:  wollen (chcieć), müssen (musieć), können (móc, umieć), dürfen (mieć  pozwolenie), sollen (mieć powinność),  moegen (chcieć, lubić),.
Występują przeważnie z bezokolicznikiem innego  czasownika, który  jest na końcu  zdania, np.:
Ich  muss jetzt nach Hause gehen. (Muszę teraz iść do domu).
Du sollst ihr alles sagen.(Powinieneś jej wszystko powiedzieć).

 

Odmiana czasowników modalnych (Präsens) :

 

dürfen (mieć pozwolenie)	können (móc, chcieć)
Singular	Singular
1. ich darf  (mogę, wolno mi)	1. ich kann (umiem, mogę)
2. du darfst	2. du kannst
3. er, sie, es darf	3. er, sie, es kann
Plural	Plural
1. wir dürfen	1. wir können
2. ihr dürft	2. ihr könnt
3. sie, Sie dürfen	3. sie, Sie können

 

 

 

sollen (mieć  powinnonność)	müssen (musieć)
Singular	Singular
1. ich soll  (powinienem, powinnam)	1. ich  muss
2. du solst	2. du musst
3. er, sie, es soll	3. er, sie, es muss
Plural	Plural
1. wir sollen	1. wir müssen
2. ihr sollt	2. ihr müsst
3. sie, Sie sollen	3. sie, Sie müssen

 

 

 

wollen (chieć)	mögen (lubić, chcieć)
Singular	Singular
1. ich will (chcę)	1. ich mag (lubię, chcę)
2. du willst	2. du magst
3. er, sie, es will	3. er, sie, es mag
Plural	Plural
1. wir wollen	1. wir mögen
2. ihr wollt	2. ihr mögt
3. sie, Sie wollen	3. sie, Sie mögen

 

 

Podobnie odmienia się  niemodalny czasownik wissen (wiedzieć).

 

wissen (wiedzieć)

Singular

1. ich weiß

2. du weißt

3. er,sie, es weiß

Plural

1. wir wissen

2. ihr wisst

3 sie, Sie wissen

 

c) tryb rozkazujący :
Przy czasownikach regularnych do tematu czasownika doadaj  -e do 2. os. l.p. , np.: schreibe! (pisz!), a  -t do  2. os. l.m.,
np. schreibt! (piszcie!). 
Opuszczasz zaimek,  np.: lerne! (ucz się!), (porównaj z  du lernst (uczysz się)), lernt! (uczcie się!). Przy czasownikach mocnych zmieniających  samogłoskę rdzenną w 2. i 3. os. l.p.  odrzuć końcówkę  -st od formy 2. os. l.p. czasu  teraźniejszego, no i oczywiście też zaimek osobowy.

 

np.: du nimmst  (bierzesz),  nimm!  (bierz!, weź!)
du hilfst  (pomagasz), hilf! (pomagaj!, pomóż!)
du liest  (czytasz), lies! (czytaj!)
du gibst (dajesz), gib! (daj!) etc. 

Natomiast formę dla 2. os. l.m. utworzysz  opuszczając po prostu zaimek osobowy,
np.: sprecht!  (mówcie!),  ihr sprecht (wy mówicie),
lest! (czytajcie!),   ihr lest (wy czytacie)
nehmt! (bierzcie!, weźcie!),  ihr nehmt (wy bierzecie), etc.