Czasownik
Podział czasowników :
INFINITIV (bezokolicznik) | PRÄTERITUM (Imperfekt) | PARTIZIP II |
mocne: singen werden |
sang wurde |
gesungen geword |
słabe: pruefen fragen |
prüfte fragte |
geprueft gefragt |
nieregularne: denken müssen |
dachte musste |
gedacht gemusst |
Większość czasowników odmienia się regularnie. Są to czasowniki słabe.
a) czas teraźniejszy (Präsens):
Do tematu czasownika dodajesz końcówki osobowe. Nie opuszczaj zaimka osobowego przed czasownikami:
ich gehe ((ja) idę)
sie schreibt ((ona) pisze)
Was machst du? (Co (ty) robisz?) etc.
schreiben (pisać)
Z BEZOKOLICZNIKA NALEŻY ODRZUCIĆ -EN I JUŻ MA SIĘ TEMAT CZASOWNIKA .
Singular | Plural |
1. ich schreibe 2. du schreibst 3. er, sie, es schreibt |
1. wir schreiben 2. ihr schreibt 3. sie, Sie schreiben |
Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d i takie, jak np.: atmen, zeichnen, öffnet otrzymują dodatkowo w drugiej i trzeciej osobie l.p. i w drugiej osobie l.m. końcówki rozszerzone o -e, np.:
Singular | Plural |
1. ich arbeite 2. du arbeitest 3. er, sie, es arbeitet |
1. wir arbeiten 2. ihr arbeitet 3. sie, Sie arbeiten |
Czasowniki mocne zmieniają często w drugiej i trzeciej osobie l.p. samogłoski rdzenne, np.:
Singular | Plural |
1. ich helfe 2. du hilfst 3. er, sie, es hilft |
1. wir helfen 2. ihr helft 3. sie, Sie helfen |
Kilka najważniejszy czasowników tego typu :
Bezokolicznik | 2. os. l.p. | 3. os. l.p. |
geben (dawać) | du gibst | er gibt |
treffen (spotykać) | du triffst | er trift |
nehmen (brać) | du nimmst | er nimmt |
sprechen (mówić) | du sprichst | er spricht |
sehen (widzieć) | du siehst | er sieht |
fahren (jechać) | du färst | er färt |
schlafen (spać) | du schläfst | er schläft |
laufen (biegać) | du läufst | er läuft |
lesen (czytać) | du liest | er liest |
b) czasowniki modalne:
Jest ich sześć: wollen (chcieć), müssen (musieć), können (móc, umieć), dürfen (mieć pozwolenie), sollen (mieć powinność), moegen (chcieć, lubić),.
Występują przeważnie z bezokolicznikiem innego czasownika, który jest na końcu zdania, np.:
Ich muss jetzt nach Hause gehen. (Muszę teraz iść do domu).
Du sollst ihr alles sagen.(Powinieneś jej wszystko powiedzieć).
Odmiana czasowników modalnych (Präsens) :
dürfen (mieć pozwolenie) | können (móc, chcieć) |
Singular | Singular |
1. ich darf (mogę, wolno mi) | 1. ich kann (umiem, mogę) |
2. du darfst | 2. du kannst |
3. er, sie, es darf | 3. er, sie, es kann |
Plural | Plural |
1. wir dürfen | 1. wir können |
2. ihr dürft | 2. ihr könnt |
3. sie, Sie dürfen | 3. sie, Sie können |
sollen (mieć powinnonność) | müssen (musieć) |
Singular | Singular |
1. ich soll (powinienem, powinnam) | 1. ich muss |
2. du solst | 2. du musst |
3. er, sie, es soll | 3. er, sie, es muss |
Plural | Plural |
1. wir sollen | 1. wir müssen |
2. ihr sollt | 2. ihr müsst |
3. sie, Sie sollen | 3. sie, Sie müssen |
wollen (chieć) | mögen (lubić, chcieć) |
Singular | Singular |
1. ich will (chcę) | 1. ich mag (lubię, chcę) |
2. du willst | 2. du magst |
3. er, sie, es will | 3. er, sie, es mag |
Plural | Plural |
1. wir wollen | 1. wir mögen |
2. ihr wollt | 2. ihr mögt |
3. sie, Sie wollen | 3. sie, Sie mögen |
Czasownik mögen występuje często w formie ich möchste |
(chciał(a)bym), du möchtest (chciał(a)byś) etc. |
np.: Wir möchten ins Ausland fahren (Chcielibyśmy pojechać za granicę). |
Podobnie odmienia się niemodalny czasownik wissen (wiedzieć).
wissen (wiedzieć) |
Singular |
1. ich weiß |
2. du weißt |
3. er,sie, es weiß |
Plural |
1. wir wissen |
2. ihr wisst |
3 sie, Sie wissen |
c) tryb rozkazujący :
Przy czasownikach regularnych do tematu czasownika doadaj -e do 2. os. l.p. , np.: schreibe! (pisz!), a -t do 2. os. l.m.,
np. schreibt! (piszcie!).
Opuszczasz zaimek, np.: lerne! (ucz się!), (porównaj z du lernst (uczysz się)), lernt! (uczcie się!). Przy czasownikach mocnych zmieniających samogłoskę rdzenną w 2. i 3. os. l.p. odrzuć końcówkę -st od formy 2. os. l.p. czasu teraźniejszego, no i oczywiście też zaimek osobowy.
np.: du nimmst (bierzesz), nimm! (bierz!, weź!)
du hilfst (pomagasz), hilf! (pomagaj!, pomóż!)
du liest (czytasz), lies! (czytaj!)
du gibst (dajesz), gib! (daj!) etc.
Natomiast formę dla 2. os. l.m. utworzysz opuszczając po prostu zaimek osobowy,
np.: sprecht! (mówcie!), ihr sprecht (wy mówicie),
lest! (czytajcie!), ihr lest (wy czytacie)
nehmt! (bierzcie!, weźcie!), ihr nehmt (wy bierzecie), etc.